Nấm Linh Chi có tên khoa học là Ganoderma lucidum, là một loại nấm thuộc chi Ganoderma.
Nội dung
Tổng quan chung
Linh Chi là một loại nấm phương Đông, có lịch sử sử dụng lâu dài. Được dùng phổ biến để tăng cường sức khỏe và tuổi thọ ở Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và các nước châu Á khác. Nó là một loại nấm lớn, sẫm màu, có bề ngoài bóng và kết cấu dạng gỗ.
Trong tiếng Trung Quốc Linh Chi tượng trưng cho sự kết hợp giữa sức mạnh tâm linh và bản chất của sự trường sinh bất tử. Linh chi còn được coi là “loại thảo mộc của sức mạnh tinh thần”. Loại nấm này cũng tượng trưng cho sự thành công, hạnh phúc, thần thánh và tuổi thọ.
Khác với nấm rơm hay nấm mối, được trồng chủ với mục đích làm thực phẩm. Linh Chi đặc biệt ở chỗ là giá trị dược phẩm của nó hơn là giá trị dinh dưỡng.
Trên thị trường các sản phẩm từ nấm Linh Chi có sẵn ở nhiều dạng khác nhau, chẳng hạn như bột, thực phẩm chức năng và trà. Chúng được tạo ra từ các bộ phận khác nhau của nấm, bao gồm sợi nấm, bào tử và quả thể.
Với những hoạt chất quý, các ứng dụng cụ thể và lợi ích sức khỏe của nấm linh chi bao gồm kiểm soát lượng đường trong máu, điều chỉnh hệ thống miễn dịch, bảo vệ gan, tiêu diệt vi khuẩn,….
Những tác dụng khác nhau về lợi ích sức khỏe Linh Chi chủ yếu dựa trên bằng y học cổ truyền, cách sử dụng truyền thống và các kiến thức văn hóa khác.
Với những tác dụng tuyệt vời này. Hẳn ai cũng muốn trồng lấy một cây Nấm Linh Chi. Hãy cùng nuoitrong.vn tìm hiểu và kỹ thuật trồng nấm Linh Chi đơn giản nhất nhé
Kỹ thuật trồng Nấm Linh Chi
Sự phát triển của Linh chi bao gồm một số giai đoạn khác nhau, chẳng hạn như sợi nấm, nguyên sinh, non và trưởng thành,… Mỗi giai đoạn có một số yêu cầu riêng về các yếu tố dinh dưỡng.
Các yếu tố dinh dưỡng như cacbon và nitơ. Các yếu tố khác như nhiệt độ, độ ẩm tương đối, ánh sáng và oxy cần được cung cấp khác nhau ở các giai đoạn phát triển khác nhau.
Do đó người trồng Nấm Linh Chi cần có một số kiến thức về kỹ thuật trồng Nấm Linh Chi.
Cơ sở vật chất
Cũng như các loại nấm trồng dùng để làm thực phẩm, ở quy mô lớn Linh Chi cần thiết bị thông gió, quản lý nhiệt độ và độ ẩm, điều chỉnh ánh sáng phù hợp.
Mái và tường của nhà nấm phải sạch sẽ và kiên cố, làm bằng gạch hoặc bê tông. Tường cần để lại khoảng trống để dễ làm sạch.
Với quy mô nhỏ, bạn chỉ cần một nơi râm mát có ánh sáng, nhưng không được ánh sáng trực tiếp. Các điều kiện về thông gió, nhiệt độ và độ ẩm cũng cần đảm bảo cho Nấm phát triển.
Thời điểm trồng Nấm Linh Chi
Giống như nấm rơm, Linh Chi có thể trồng bất cứ thời điểm nào. Tuy nhiên, thời vụ nuôi trồng nấm phát triển tốt nhất là khoảng tháng 1 đến tháng 7. Không nên trồng thời điểm sau tháng 7 vì thời điểm này mưa nhiều.
Độ ẩm cao là điều kiện cho nấm mốc phát triển. Điều đó dẫn đến sự phát triển không đồng đều của nấm. Các chuyên gia trồng nấm khuyên rằng thời điểm này cho đến sau Tết không nên trồng nấm.
Mỗi năm Linh Chi có thể cho từ 3 đến 4 vụ. Tùy chủng loại giống nấm Linh Chi có thời gian nuôi từ 3-6 tháng. Hiện nay ở Việt Nam phổ biến loại nấm Linh Chi đỏ có thời gian phát triển khoảng 3-4 tháng.
Chuẩn bị giá thể trồng Nấm
Tương tự các loại nấm khác, với Linh Chi cũng ưa các giá thể là mùn cưa của các loại gỗ mềm. Các loại gỗ cao su, gỗ mít, hoặc một số cây thân thảo khác như mía được sử dụng phổ biến ở Việt Nam.
Ngoài mùn cưa, mùn gỗ cần trộn thêm một số khoáng chất vi sinh để cung cấp đủ dinh dưỡng cho Nấm. Các vi khoáng tự nhiên như: bột ngô, CaCO3, MgSO4,…. và nước sinh hoạt.
Các nguyên liệu cần được phối trộn theo một tỉ lệ nhất định. Ví dụ như: mùn cưa 78%, cám mì 20%, sacaroza 1%, thạch cao 1% hoặc õi ngô (được chia thành các viên nhỏ cỡ hạt đậu nành) 50%, mùn cưa 35%, cám mì 15%,..
Chất nền nền được làm ướt đến độ ẩm lên khoảng 55–65%. Hỗn hợp vôi sống (CaCO3)
và thạch cao (CaSO4. H2O) (2%) nên được tuân theo tỷ lệ 1: 1. Chúng cần được trộn kỹ với chất nền.
Sau đó, chất nền được đổ vào túi polypropylene chịu nhiệt hoặc thủy tinh chai lọ.
Chọn giống và cấy Nấm
Tùy thuộc vào mục đích và điều kiện kiện mà người trồng chọn loại nấm thích hợp. Nhìn chung loại Nấm Linh Chi đỏ được yêu thích tại Việt Nam bởi tính thích nghi cũng như năng suất.
Sau khi chuẩn bị xong giá thể, tiến hành cấy ở nơi khô ráo sạch sẽ để tránh ô nhiễm. Điều này cũng giúp Nấm tránh được một số loại sâu bệnh.
Với cấy nấm trong túi cần lưu ý. Chất nền phải được nén chặt để ngăn chặn sự di chuyển của các bào tử nấm. Nếu túi quá ẩm hay nhiều hơi ẩm còn sót lại thì nên đổ hết ẩm trước khi cấy.
Với các túi bị hỏng nên được thay thế bằng túi mới. Cũng có thể dùng băng dính sửa lại lỗ nhỏ. Tuổi của các bào tử giống vào khoảng 30–50 ngày sẽ tốt hơn cho việc nuôi cấy Linh Chi.
Chăm sóc
Sau khi cấy, điều kiện nhiệt độ tốt nhất để nấm phát triển là khoảng 26oC. Độ ẩm cũng nên được duy trì ở khoảng 60-70%. Trong 15 ngày đầu chủ yếu cần thông gió, hạ độ ẩm và ngăn chặn sự xâm nhập của các vi sinh vật.
Sợi nấm sau khi nảy mầm sẽ kết nối thành từng mảnh trong vòng 1 tuần.
Với sự phát triển lớn của sợi nấm, một số giọt nước nhỏ có thể xuất hiện trong các túi ủ vì
sự hô hấp của sợi nấm.
Ở giai đoạn này, việc quan trọng là tăng cường thông gió và hạ thấp độ ẩm. Nếu giá thể có quá nhiều nước, có thể dùng kim hoặc tăm châm trực tiếp cho hơi nước thoát ra.
Tiếp sau đó, các túi nấm yêu cầu một ánh sáng yếu. Ánh sáng có lợi cho sự phân hóa sơ cấp của nấm. Tuy nhiên ánh sáng càng mạnh thì tốc độ sinh trưởng của sợi nấm Linh chi càng chậm. Bóng tối hoàn toàn cũng không tốt cho sự phát triển của Nấm.
Thu hái
Thời điểm thu hoạch Nấm tốt nhất khi nấm sinh sản bào tử nấm khoảng hơn 10 ngày. Khi nấm vừa sản sinh lớp bào tử thì ngưng tưới khoảng 10 ngày sau đó thu hái.Từ khi hình sợi nấm cho đến khi thu hoạch vào khoảng 25-30 ngày.
Trên thực tế, có một số biện pháp để giảm thời gian có thể thu hoạch nấm như là
- Tận dụng sử dụng chất nền ở đáy túi và sự tích tụ các chất dinh dưỡng của sợi nấm còn sót lại.
- Thúc đẩy quá trình trao đổi chất của sợi nấm bằng cách bổ sung các chất bổ sung dinh dưỡng.
- Thúc đẩy quá trình phát chuyển và tích lũy các chất dinh dưỡng bằng cách bổ sung nước.
- Thúc đẩy sự phân hóa ban đầu.
Để thu hoạch nấm, ta dùng dao cắt phần thân tai nấm sát gốc và sát khuẩn bằng vôi. Sau đó nấm có thể tiếp tục nuôi trồng được thêm một lượt nữa. Và dĩ nhiên năng suất lần 2 này sẽ giảm hơn lần đầu.
Từ 1 kg Nấm Linh Chi thô, sau khi xử lý, phơi khô có thể thu được từ 200-300 g nấm thành phẩm.
Các chú ý trong kỹ thuật trồng Nấm Linh Chi
Kỹ thuật trồng Nấm Linh Chi không khó nhưng bạn vẫn cần chú ý thêm một vài điều.
Các yếu tố dinh dưỡng quan trọng của Nấm
Cacbon
Cacbon đóng góp rõ rệt vào hoạt động sống của Linh Chi. Nó cung cấp năng lượng cho
sinh trưởng và phát triển. Nó tạo nên quả thể và sợi nấm, đồng thời nó cũng là thành phần của các chất của nấm Linh Chi.
Các nguồn cacbon chủ yếu là hữu cơ, chẳng hạn như đường, tinh bột, cellulose. Các nguồn cacbon thường được sử dụng cho nuôi cấy sợi nấm là glucose và sucrose. Các nguồn này chủ yếu trong gỗ cứng, vỏ hạt bông, rơm rạ, rơm lúa mì, bột ngô,…
Nitơ
Nitơ là một trong những thành phần chính của protein. Nếu không có nguồn nitơ, protein không được tổng hợp và sợi nấm không thể phát triển. Linh Chi có thể hấp thụ trực tiếp axit amin, urê, amoniac và các hợp chất phân tử nhỏ khác có chứa nitơ.
Các nguồn nitơ thường dùng để nuôi nấm là cám mì, cám gạo, ngô bột, amoni sunfat, urê, và một số hợp chất khác có chứa nitơ.
Sự sinh trưởng và phát triển của Linh chi đòi hỏi một tỷ lệ cacbon trên nitơ thích hợp. Tỷ lệ cacbon ‐ trên nitơ trong môi trường nằm trong khoảng 15–45: 1, Linh Chi có thể phát triển khá tốt.
Muối vô cơ
Các nguyên tố vô cơ cho sự phát triển của Linh Chi bao gồm kali, natri, canxi, magiê, phốt pho, lưu huỳnh và kẽm. Trong số những nguyên tố này, những nguyên tố quan trọng nhất là phốt pho, kali và magiê (nồng độ thích hợp là trong khoảng 100–150 mg / L).
Mặc dù tất cả các nguyên tố tồn tại trong giá thể, canxi sunfat (thạch cao), kali photphat và magie sulfat vẫn cần được thêm vào khi nấm phát triển. Đặc biệt là canxi sulfat với liều lượng khoảng 1%.
Môi trường ảnh hưởng như thế nào tới Nấm
Nhiệt độ
Nhiệt độ là điều kiện cần thiết cho các phản ứng của enzym trong quá trình phát triển
của sợi nấm. Sợi nấm Linh chi có thể phát triển trong phạm vi nhiệt độ 20 – 35 oC. Nhiệt độ tối ưu là trong khoảng 25 – 30 oC.
Khi nhiệt độ dưới 20 oC, nấm sẽ vàng và cứng. Nấm cũng dễ chết khi nhiệt độ trên 35 oC. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, nếu có sự khác biệt lớn về nhiệt độ, quả thể sẽ dễ dàng phát triển bất thường
Độ ẩm
Độ ẩm nên duy trì trong khoảng 60–65%. Kiểm soát độ ẩm là một chiến lược quan trọng đối với giảm sự phát triển của nấm mốc trong môi trường trong nhà. Trong thời kỳ phát triển quả thể, độ ẩm tương đối trong nhà nấm nên được tăng lên mức 85–95%.
Ánh sáng
Nhiều người nghĩ rằng nấm không cần ánh sáng. Nhưng sự thật không phải như vậy. Linh Chi rất nhạy cảm với điều kiện ánh sáng trong suốt quá trình sinh trưởng.
Ánh sáng ức chế sợi nấm sự phát triển. Nhưng ánh sáng yếu có thể thúc đẩy sự phân hóa nguyên sinh và hình thành cọc trong giai đoạn đầu của sự phân hóa. Sự tiếp xúc ngắn với rất ít ánh sáng sẽ kích hoạt sự hình thành và phát triển của nấm.
Theo: Biển Lặng
