Nấm rơm là thực phẩm rất quen thuộc đối với người Việt. Ngoài ra, những loại nấm có thể dùng để nấu nhiều món ăn khác nhau. Nó cũng là một phần quan trọng trong thực đơn của những người có xu hướng ăn uống lành mạnh do giá trị dinh dưỡng cao. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cách làm nấm rơm tại nhà đơn giản, hiệu quả.
Nội dung
Tìm hiểu chung về nấm rơm
Hiện nay có rất nhiều loại nấm khác nhau: nấm kim châm, nấm linh chi,… không những phục vụ nhu cầu thực phẩm còn có loại nấm đóng vai trò như một loại dược liệu chữa bệnh hiệu quả.
Với nhu cầu của thị trường không ngừng, đặc biệt là loại nấm rơm là một loại nấm rất dễ trồng, có thể gieo trồng vào bất kỳ mùa nào. Hơn nữa, đây cũng là một mặt hàng thu hút được nhiều sự chú ý của người tiêu dùng mang lại hiệu quả kinh tế cao (Giá nấm rất tốt vào mùa đông và trong các dịp lễ chay)
Nhưng ngoài yếu tố tiếp thị và giá cả, điều khiến người nông dân thuận lợi hơn cả là thời gian bảo quản có thể thu gom để bán trong vòng 7-12 ngày. Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Hướng dẫn trồng nấm rơm tại nhà
Hiện nay, tình trạng thực phẩm bẩn đang diễn biến hết sức phức tạp. Vì vậy, nhiều hộ gia đình lựa chọn các phương pháp trồng rau sạch tại nhà vô cùng hiệu quả. Với nấm rơm cũng vậy, chúng ta hoàn toàn có thể tự trồng chỉ với những vật liệu và thiết bị rất dễ tìm thấy xung quanh. Có 2 cách trồng phổ biến là trồng nấm rơm trên mùn cưa và trồng nấm rơm trên rơm ủ mục.
Chuẩn bị
Bắt đầu từ việc chuẩn bị nguyên vật liệu và thiết bị nuôi trồng cần thiết:
- Pha nước vôi (nếu chưa có sẵn): Nước vôi dùng để xử lý rơm được pha với tỷ lệ 4-5kg vôi/1 mét khối nước. Cân vôi sống cho vào thau nước sạch, lượng vôi phụ thuộc vào lượng rơm cần xử lý
- 1 gói nấm rơm làm giống (meo nấm)
- Rổ nhựa (có lỗ to, thông thường dùng rổ có đường kính từ 50-60cm)
- Rơm rạ (đã ngâm nước vôi pha sẵn)
- Lồng gà hoặc khung nhà bằng nhựa
- Bột mì hoặc bột đậu, cám gạo, bèo tây.
Các bước tiến hành
- Bẻ nấm trong túi cho vừa phải, nhưng không cần quá nhuyễn. Trộn với 1 thìa cà phê bột mì rồi chia nấm rơm thành 2 đống bằng nhau, 1 bịch nấm rơm có thể chia thành 2 đống và trồng được khoảng 2 rổ.
- Đặt rơm đã ngâm nước một đêm vào rổ sao cho cao khoảng 2-3 cm, sau đó ấn chặt.
- Rắc thêm thức ăn lên đó. Có thể là bèo tây cắt nhỏ hoặc cám nhuyễn. Rắc xung quanh trên rơm nhưng lưu ý không nên bổ sung quá nhiều vì có thể gây ra hư hỏng.
- Lên men nấm bằng cách tập trung rắc vào trung tâm của rổ. Lúc này, chúng ta sẽ có mức 1. (1 rổ sẽ phải làm 3 lớp)
- Làm lớp thứ hai, lớp thứ ba tiến hành với phương pháp tương tự như trên. Sau đó phủ rơm rạ lớp thứ 3 rồi tưới nước ra rổ cho ngấm. (Lúc này ta đã có 1 rổ trồng nấm rơm).
- Lấy rổ nấm rơm để lên diện tích không gian đã chuẩn bị sẵn. Đặt nó trên khoảng 8-10 cm so với mặt đất (có thể dùng những viên gạch làm giá đỡ, không để dính sát xuống mặt đất).
- Sau đó lấy khung tre hoặc lồng gà để đậy rổ. Có thể dùng thêm lưới lan che chắn bên ngoài để giữ ẩm.
Nơi thích hợp để trồng nấm
Để trồng nấm rơm có hiệu quả tại nhà, ta cần chọn những nơi lý tưởng thỏa mãn những điều kiện sau:
- Có đủ ánh sáng nhưng không chịu ánh sáng trực tiếp
- Không có gió lùa hoặc cần có bao che chắn phía ngoài
- Ẩm nhiều tuy nhiên không quá ẩm thấp
- Thoáng mát, sạch sẽ nhằm hạn chế mầm bệnh
Lưu ý nếu đặt rổ trồng nấm ngoài trời nên chọn những nơi bằng phẳng, cao ráo. Cách xa những nguồn lây bệnh như cống rãnh, bãi rác thải hoặc chuồng trại chăn nuôi.
Những chú ý cơ bản
- Khi pha nước vôi từ vôi sống, ta cần phải thật thận trọng, tránh bị bỏng do nước vôi bắn lên người. Không nhìn trực tiếp vào thùng nước vôi khi ta đổ vôi sống vào thùng do hơi nước nóng bay lên sẽ gây hại cho mắt
- Tùy theo lượng rơm đem ngâm mà pha nước vôi với tỷ lệ phù hợp, tránh lãng phí
- Nhấn ngập rơm trong nước vôi, thời gian ngấm khoảng 10-15 phút để rơm ngấm đủ nước. Sau đó, vớt rơm ra ngoài khoảng 3-5 phút để rơm ráo bớt nước. Kiểm tra rơm trước khi ủ đống.
- Nếu cẩn thận, nên ghi lại ngày giờ khi hoàn tất đống ủ và bắt đầu tính thời gian để tiện chăm sóc và thu hoạch.
Vậy là chúng ta đã hoàn thành những bước đơn giản để tự trồng nấm rơm tại nhà. Ngoài ra, có thể được sử dụng theo nhiều cách khác. Chẳng hạn như phương pháp sử dụng chuối khô, cải bẹ, vỏ lạc hoặc bã sắn,….
Đây cũng là việc tận dụng phế liệu tại chỗ để tăng thêm giá trị. Phương pháp trồng nấm đơn giản này không những dùng để sản xuất lương thực trong gia đình, nó còn có thể tạo ra công ăn việc làm, kiếm thêm thu nhập cho bà con nông dân.
Các bước chăm sóc nấm rơm trong rổ
- Duy trì nhiệt độ trong nhà khoảng 30 -40 độ. (Tuy nấm phát triển mạnh trong khoảng nhiệt độ thấp hơn nhưng đây là lựa chọn tối ưu nhất cho vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa như nước ta)
- Vào buổi tối ngày thứ 4, mở nắp nhựa hoặc ni lông để không khí kích thích sự phát triển các sợi nấm, thời gian phơi khoảng 30 phút.
- Ngày thứ 5 trở đi vào buổi tối cần mở nắp nhựa để tự nhiên cho thông khí. Để lỗ thông hơi khoảng 15 phút, sau đó đậy nắp nhựa lại.
- Trong giai đoạn từ ngày thứ 7 trở đi, nấm sẽ phát triển. Có thể thu sản phẩm vào các ngày 9-10. Nấm rơm hái về cần giữ cho nấm mềm và không bị tổn thương.
Thu hoạch nấm rơm đúng cách
Việc thu hoạch nấm rơm đúng cách cũng ảnh hưởng rất nhiều đến quy trình nuôi trồng và chăm sóc các đợt nấm rơm kế tiếp. Nếu không làm đúng cách, cây có thể không sinh trưởng trong môi trường cũ được nữa. Như vậy sẽ rất mất công chăm bón. Để thu hoạch nấm rơm đúng cách, cần tiến hành các bước như sau:
- Cho rơm đã ngâm nước một đêm trước khi xếp lên mặt đất để phơi khô
- Lấy 1 kg nấm rơm đã nảy mầm trộn 1 thìa bột gạo tẻ hoặc bột nếp hoặc gia giảm tỷ lệ sao cho phù hợp. Sau đó, trải nó lên trên lớp bề mặt của rơm rạ.
- Phủ nilon đen hoặc nếu dùng nilon trong thì nên rắc rơm rạ lên trên một lớp nilon khác. Đồng thời tìm đá ốp mép nhựa để cản gió lùa vào bên trong.
- Luôn luôn kiểm tra vườn ươm xem có quá nhiều nhiệt tích tụ hay không. Nếu thời tiết rất nóng, nên mở đống ủ cho thoáng khoảng 3-4 ngày. Tưới nước cho đống mạ một lần để các sợi nấm ra khỏi xơ tụ lại với nhau.
- Khoảng từ 9-12 ngày sẽ bắt đầu ra nấm. Một đợt trồng có thể thu hoạch từ 5 đến 6 lần mỗi vụ.
- Tưới, gieo thêm giống nếu cần thiết. Lưu ý tưới ẩm đống ủ nếu thấy rằng độ ẩm thấp hơn.
Những điều kiện để nấm rơm sinh trưởng và phát triển
Thời gian sinh trưởng của một cây nấm mất khoảng 5 đến 7 ngày. Các phôi nấm phát triển và nén lại với nhau để tạo ra cây nấm khi ở trong môi trường thích hợp. Vậy năng suất và chất lượng nấm có thể cải thiện để tốt hơn được hay không? Nó phụ thuộc vào các yếu tố sau:
Nhiệt độ
Nhiệt độ tối ưu cho sự phát triển của nấm là khoảng 24-26 độ C, nấm sẽ nở rất nhanh. Có thể nói, nấm rơm phát triển tốt vào mùa mưa, khá tốt vào mùa hè, rất tốt vào mùa đông không quá lạnh. Nấm sẽ ngừng phát triển nếu thời tiết quá lạnh.
Không khí
Nấm là vi sinh vật cần nhiều oxy trong cả giai đoạn nấm và giai đoạn hình thành sợi. Đặc biệt khi nấm ra đời cần rất nhiều oxy.
Độ ẩm
Vi sinh vật thông thường thích độ ẩm cao. Nhưng đối với nấm, nó chịu nhiệt tốt hơn các vi sinh vật khác. Hãy tưới nước để tăng độ ẩm cho cây nấm nhưng chú ý đừng tưới quá nhiều. Do các sợi nấm có thể ngừng phát triển vì quá ướt. Hoặc có thể tạo ra độ ẩm trong không khí dễ dàng bằng cách phun các giọt nước vào không khí.
Nước dùng để tưới phải là nước sạch, không có hóa chất. Và nước dễ chứa các chất bẩn điển hình là nước mưa, nước kênh, nước ao hồ, nước ngầm… Nước dùng để tưới nấm rơm cần là loại nước trung tính. Độ pH lý tưởng phải ở khoảng 7. Có thể dùng dụng cụ đo pH để đánh giá.
Ánh sáng
Nhìn chung tất cả các loại nấm đều ưa bóng. Tuy nhiên trong quá trình phát triển cần có lượng ánh sáng phù hợp để hệ thống rễ phát triển.
Trong giai đoạn ra hoa, nếu thiếu ánh sáng quá ít hoặc không đủ có thể làm nấm phát triển không hoàn toàn. Nấm rơm nếu được tiếp xúc với một số ánh nắng mặt trời sẽ nghiêng về phía có ánh sáng. Vì vậy trong thời gian này nên cần ánh sáng vừa phải.
Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ
Điều quan trọng nhất bạn cần chú ý là vệ sinh sạch sẽ, nhà cửa không sạch sẽ là nguồn mầm bệnh. Những vi khuẩn có hại sẽ có cơ hội tấn công nấm gây ra những chất độc trong cây nấm của bạn. Từ đó nấm sẽ là vật thể trung gian truyền bệnh cho con người.
Nếu có ai ở nhà muốn kiếm thêm thu nhập cho bản thân, công việc trồng nấm là một sự lựa chọn thú vị. Với một phương pháp trồng trọt cực kỳ dễ dàng, chi phí bỏ ra không nhiều và thời gian thu hoạch sớm. Bạn hoàn toàn có thể thử trồng nấm rơm để bán.
Nấm rơm là loại nấm có giá trị kinh tế và giá trị dinh dưỡng cao. Trong thành phần có chứa chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn quá trình lão hóa của cơ thể. Đây là một loại thực phẩm lành mạnh không những dễ sử dụng mà còn rất dễ nuôi trồng. Mong rằng bài viết hữu ích này sẽ giúp các bạn có thể tự trồng nấm rơm tại nhà. Chúc các bạn thành công!
Theo: Ngọc Lan
