Nho tên tiếng Anh là Grape, danh pháp khoa học là Vitaceae. Nho là loại cây dây leo, có nhiều loại phong phú.
Không chỉ nổi tiếng là một loại quả ngon, giải khát hay làm rượu. Nho còn có rất nhiều tác dụng cho sức khỏe. Theo y học cổ truyền nho được cho là có tác dụng bổ khí huyết, nhuận tràng, lợi tiểu, trừ phong thấp.
Hãy cùng nuoitrong.vn tìm hiểu Kỹ thuật trồng nho đơn giản nhất nhé.
Nội dung
Đặc điểm thực vật của Nho
Nho là một loại dây leo thuộc loại cây bụi lâu năm gồm 60 đến 80 loài. Nho có nguồn gốc từ vùng ôn đới phía bắc. Bao gồm các giống có thể ăn như trái cây, sấy khô để sản xuất nho khô. Nho cũng có thể nghiền để làm nước ép nho hoặc ngâm làm rượu vang.
Nho có chiều dài từ 17 mét trở lên. Ở những vùng khô hạn, nó có thể hình thành một cây bụi gần như mọc thẳng. Các lá có thể ăn được mọc xen kẽ, chia thùy hình cọ và có răng cưa.
Hoa nhỏ màu lục, thành từng chùm, mọc trước quả, có màu khác nhau từ gần như đen đến xanh lục, đỏ và hổ phách.
Quả là loại quả mọng, có hình tương đối cầu, bên trong cùi mọng nước có hạt. Hiện nay phát triển nhiều giống nho không hạt. Ngoài ra, một số loài quả phát triển một lớp phủ màu trắng.
Nho được biết đến là loài trái câu chứa các khoáng chất như canxi và phốt pho và là nguồn cung cấp vitamin A. Tất cả các loại nho đều chứa đường (glucose và fructose) với số lượng khác nhau tùy thuộc vào giống.
Những loại có nhiều glucose nhất là loại dễ lên men nhất. Những chuyên gia rượu vang yêu thích nhất là nho nhiều glucose.
Về lịch sử, nho đã được trồng hơn một nghìn năm. Nghề trồng nho cũng lâu đời như nền văn minh nhân loại hay nghề trồng lúa tại châu Á. Chi tiết về sản xuất nho và rượu vang được vẽ bằng chữ tượng hình của các triều đại thứ 4 (2400 TCN), 17 và 18 của Ai Cập.
Kỹ thuật trồng Nho với vài bước đơn giản
Bước 1: Chọn giống
Cũng giống như nhiều loài cây khác, Nho cũng có nhiều loại. Bạn có thể tìm thấy các loại nho tại các vườn ươm. Các vườn ươm gần khu vực bạn trồng sẽ là hợp lý vì họ sẽ có những giống cây phù hợp với khu vực bạn trồng.
Nguyên tắc chung của chọn giống là chọn những cây thân to, khỏe, mập mạp. Lá xanh, chắc chắn, không dấu hiệu vàng, sâu. Nên chọn những cây có nhiều rễ, bộ rễ khỏe mạnh không có dấu hiệu hư thối.
Bước 2: Làm giàn nho
Cũng giống như các loại cây dây leo khác như hoa hồng leo, Nho cần làm giàn để phát triển. Đây có thể nói là công đoạn phức tạp nhất. Việc đầu tiên là chọn khu vực làm giàn nho. Bạn có thể là sân thượng, sân nhà, tận dụng luôn các cột bê tông gần sân.
Cọc giàn thường là cọc bê tông hoặc cũng có thể là cọc gỗ. Thông thường, khoảng cách hợp lý nhất giữa các cọc là khoảng 10 mét.
Khung giàn có thể làm bằng cách hàn thanh sắt, buộc dây kẽm hàn để cho nho leo. Nhưng cần lưu ý độ chắc chắn để cây không ngã đổ khi mưa to gió lớn.
Về chiều cao của khung gian thì tùy thuộc vào người trồng nho. Để tiện cho chăm sóc, cắt tỉa cây, các chuyên gia trồng nho khuyên rằng chiều cao tốt nhất là vào khoảng 1,8- 2 mét.
Giàn lưới qua đầu
Có nhiều kiểu giàn nho khác nhau, nhưng phổ biến ở nước ta hiện nay là các dạng giàn lưới qua đầu. Phù hợp trồng ở trước sân vừa tiết kiệm diện tích vừa tạo bóng râm mát cho khu nhà.
Loại giàn này dùng các cột trụ gỗ hay bê tông là các đoạn thẳng, cách nhau 3-4 mét. Căng lên đầu trên các cột trụ là các dây thép thường được đan thành lưới. Các mắt lưới thông thường hình vương hoặc hình chữ nhật với các cạnh vào khoảng 30 – 40 cm.
Loại giàn này có nhiều ưu điểm không chỉ tận dụng nhiều ánh sáng mặt trời, tạo bóng râm mát. Loại này cũng giúp tăng mật độ cây trồng từ đó cho năng suất cao hơn.
Tuy nhiên nó cũng tồn tại một số nhược điểm. Kiểu giàn này thường làm vườn nho kém thông thoáng. Chi phí cho loại giàn này cũng thường cao hơn các kiểu giàn khác và tốn nhiều công sức.
Giàn chữ T
Giống như tên gọi, giàn chữ T có các cọc hình chữ T. Trên các cột thì cũng căng các dây thép giống như giàn lưới qua đầu. Giàn loại này có một số ưu điểm như là thông thoáng, dễ chăm sóc, nhưng chi phí gia công thường khá lớn.
Giàn hàng rào
Loại giàn này tương đối giống giàn chữ T, tuy nhiên là các cọc lại là dạng thẳng đứng. Các cọc được cắm thành hàng dài, buộc căng dây kẽm hoặc thép cho nho leo.
Loại giàn này cũng có một số ưu điểm như dễ chăm sóc do các chùm quả phân bố cũng độ cao. Tuy nhiên cũng giống như giàn chữ T chi phí g ia công thường khá cao.
Ngoài ra còn một số kiểu giàn khác như giàn cây cắm đơn tùy thuộc vào hình dáng loại giàn. Tuy nhiên dạng giàn lưới qua đầu là loại phổ biến nhất dễ cơ giới phù hợp cho trồng nhỏ lẻ tại các hộ gia đình.
Các dạng giàn chữ T, giàn hàng rào thích hợp cho trồng nho theo trang trại hơn.
Bước 3: Trồng và chăm sóc Nho
Kỹ thuật trồng nho không khó, nhưng bạn cần chú ý các điểm sau:
Tưới nước
Sau khi trồng, bạn cần tưới nước thường xuyên cho cây nho trong suốt năm đầu tiên. Hệ thống rễ cần phát triển và hình thành để cho phép chồi phát triển trong năm đầu tiên. Có một bộ rễ khỏe thì cây mới có thể khỏe được.
Hỗ trợ cây mọc giai đoạn đầu
Trong kỹ thuật trồng nho, ở giai đoạn đầu cây nho cần một số loại hỗ trợ. Nếu không chúng sẽ bám dọc mặt đất. Giá đỡ có thể là một cây gỗ cọc. Đặc biệt vào những ngày mưa gió cần chú ý là cây vẫn bám trên giá đỡ không thì có thể buộc thêm dây để giữ cây.
Cây nho phát triển nhanh và khá nặng. Đặc biệt là lúc nho ra quả, nên cần lưu ý giàn đủ độ chắc chắn cần thiết.
Cây nho có thể cắt tỉa theo bất kỳ hình thức và hình dạng nào. Tuy nhiên các chuyên gia nông nghiệp khuyên rằng, khi cây mọc cách mặt giàn 20-25 cm thì bấm ngọn để tạo thành cấp 2-3. Khi cành cấp 2-3 dài khoảng 50-60 cm thì lại cắt ngọn để cho thành cành cấp 3-4.
Cách làm này giúp nho có nhiều cành phủ kín giàn, cho năng suất tốt hơn cũng như nhanh hơn. Tuy nhiên cũng có nhược điểm là cành yếu dễ bị chết, hay không ra quả.
Cắt tỉa
Việc cắt tỉa nho phụ thuộc vào cách bạn trồng chúng trong vườn của bạn và bạn có bao nhiêu không gian.
Cần lưu ý rằng, hoa và quả nằm trên chồi phát triển của năm trước. Do đó, bạn cần khuyến khích sự phát triển mới, nhưng không quá nhiều.
Năm đầu tiên
Trong năm đầu tiên, việc cắt tỉa không quá quan trọng. Quan trọng là phát triển bộ rễ khỏe và thân cây thẳng. Tại các nhánh nên để mỗi nhánh một hướng, bằng cách buộc chúng vào gian theo các hướng ngược nhau.
Chúng ta cũng nên loại bỏ bất kỳ chồi nào bắt đầu mọc thấp hơn trên thân cây. Điều này sẽ làm cho việc chăm sóc cây nho dễ dàng hơn nhiều về sau này.
Sau năm đầu tiên
Khi thân cây đã phát triển đến mức bạn muốn và các thân bên đã được hình thành, hãy cắt tỉa cây nho vào mỗi mùa xuân. Việc cắt tỉa trước khi sự phát triển bắt đầu để những cây đang phát triển có đủ không khí và ánh sáng quang hợp và giảm thiểu bệnh tật.
Có nhiều phương pháp cắt tỉa sau năm đầu tiên. Chủ yếu phụ thuộc vào người trồng nho nhưng cần lưu ý các điều sau:
- Cắt tỉa nhiều sẽ cho trái tốt nhất.
- Việc cắt tỉa nhẹ sẽ năng suất trái lớn nhưng chất lượng kém.
- Việc cắt tỉa quá nhiều sẽ tạo ra quá nhiều lá phát triển và dẫn tới rất ít hoặc không có quả.
Cắt tỉa những dây leo già cỗi, bị bỏ rơi
Bạn nên cắt tỉa khi cây nho không hoạt động, ngay trước khi sự phát triển bắt đầu vào mùa xuân. Chỉ chọn một thân cây mới từ gốc cây nho. Nên chọn những chồi mới và loại bỏ những thân gỗ cũ già.
Thu hoạch
Nhiều giống chuyển màu trước khi chín. Tuy nhiên không phải giống nho nào cũng vậy. Nên cách tốt nhất để biết nho đã chín hay chưa là nếm thử một vài quả.
Khi thu hoạch bận cần chú ý:
- Cắt toàn bộ các cụm cây nho bằng kéo cắt tỉa.
- Xử lý các chùm nho nhẹ nhàng và cẩn thận.
- Loại bỏ bất kỳ quả nào bị đổi màu, bị sâu bệnh.
Chế độ dinh dưỡng cần thiết cho nho sai trĩu quả
Trong kỹ thuật trồng nho cần lưu ý về dinh dương cho nho.
Dinh dưỡng cho đất trồng nho là bao nhiêu?
Nho là loại cây thích đất nghèo dinh dưỡng. Đất quá giàu chất dinh dưỡng thường khiến chất lượng quả kém hơn. Đồng thời các vấn đề đối với việc phát triển lại của cây nho vào mùa thu, dẫn đến thiệt hại nhiều hơn vào mùa đông.
Trái ngược với các loại nấm như nấm kim châm. Đất có chất hữu cơ cao (5 đến 8%) nhưng lại cung cấp quá nhiều nitơ cho nho. Cũng không nên trồng nho ở nơi có nước đọng sau cơn mưa, vì chúng không chịu được điều kiện ẩm ướt.
Một lý do khác để tránh những khu vực thấp là những khu vực như vậy dễ bị sương giá, và nho rất nhạy cảm với sương giá. Mặc dù những cây nho này có khả năng chịu nhiệt khá cao, nhưng hãy tránh đào chúng qua bức tường quay về hướng mặt trời.
Nếu bạn muốn tối đa hóa sản lượng trái cây từ cây nho, hãy nhớ rằng bạn sẽ cần phải cắt tỉa chúng trở lại mỗi năm. Nho cũng cần nắng đầy đủ. Che bóng làm giảm đáng kể khả năng đậu quả và sự phát triển cây.
Chế độ phân bón và quản lý dịch bệnh
Nho dễ mắc một số bệnh, mặc dù là khu vực ấm nóng như nước ta. Tỉa tốt để làm mỏng và tạo hình tán lá dày từ một đến hai lá giúp giảm đáng kể các vấn đề các bệnh trên lá và trái khác.
Một số loài sâu của thể thấy trên nho là bọ cánh cứng, bọ cánh đốm,… Bệnh phấn trắng, sương mai, hay thối rữa trái cây cũng khá thường gặp trên nho.
Các lưu ý khác trong kỹ thuật trồng nho
Ngoài các kĩ thuật trồng nho phía trên bạn cần lưu ý 2 vấn đề sau:
Bảo vệ nho trong mùa đông
Mặc dù nho là cây xứ lạnh nhưng những tổn thương vào khi nhiệt độ quá thấp có thể làm chết nhiều cây nho.
Những cây nho thường có thể mọc lại những quả mới từ thân cây thấp xuống. Bạn có thể cần hạn chế cắt tỉa trong năm để xác định số lượng cây nho của bạn đã chết.
Làm cỏ cho nho
Bạn cần giữ cho cỏ và các cây khác không mọc dưới gốc nho. Điều này cho phép đất nóng lên sớm vào mùa xuân và duy trì nhiệt độ đất cao hơn để khuyến khích sự phát triển.
Ngoài ra bạn cần giữ cho mặt đất dưới dây leo sạch các cây khác trong suốt mùa sinh trưởng bằng cách cuốc đất nhẹ nhàng dưới dây leo.
Theo: Biển Lặng
