Trong thời gian qua, ngành chăn nuôi dê của nước ta, đặc biệt là các tỉnh phía nam nói đang phát triển rất mạnh mẽ. Cùng nuoitrong.vn tìm hiểu về phương thức nuôi dê thịt mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi nhé!
Nội dung
Lợi ích của việc chăn nuôi dê thịt
Những lợi ích kinh tế mà ngành chăn nuôi dê này mang lại rất lớn.
- Vốn đầu tư cho mỗi con dê giống thấp, khoảng từ 4-5 triệu đồng/con. Như vậy với số tiền đầu tư 1 con bò, chúng ta có thể đầu tư 10 con dê.
- Tỉ lệ sinh sản của dê rất cao, mỗi năm từ 2-3 con.
- Trong những năm vừa qua, giá thịt hơi của dê luôn ổn định, dao động từ 100-120.000đ/kg hơi. Trong khi đó giá thịt hơi của bò chỉ 60-65.000đ/kg.
- Dê có khả năng thích nghi tốt. Do vậy, những yêu cầu về điều kiện nuôi dưỡng cũng không phức tạp
Phương thức nuôi dê hiện tại ở nước ta đang tồn tại 3 phương thức chính: Nuôi nhốt hoàn toàn, bán chăn thả và chăn thả hoàn toàn. Tùy theo từng điều kiện chăn nuôi ở mỗi vùng khác nhau để chọn ra phương thức chăn nuôi phù hợp nhất.
Kỹ thuật chăn nuôi dê thịt cho năng suất cao
Chọn vị trí đặt chuồng dê
Dê được nuôi nhiều nhất ở vùng Nam Bộ, cả ở vùng đồng bằng và cao nguyên. Ngoài ra các tỉnh vùng núi Tây Bắc cũng chăn thả dê số lượng lớn. Dê có thể phát triển mạnh ở nhiều vùng đất khác nhau.
Tuy nhiên, để có được kết quả tốt thì việc chọn vị trí đặt chuồng dê vẫn phải được cân nhắc. Dưới đây là một số yêu cầu về địa điểm tốt để nuôi dê thịt:
- Vị trí / nơi không bị ngập lụt
- Cách xa nhà / khu dân cư hoặc giếng
- Đủ nắng, nhất là vào buổi sáng
- Được bảo vệ tốt, tránh gió thổi trực tiếp
Làm chuồng trại
Chuồng là nơi trú ngụ của dê. Là nơi nghỉ ngơi, nơi ăn uống, sinh sản. Vật liệu làm chuồng nuôi không cần cầu kỳ, chỉ cần chắc chắn và bền vững. Đối với mái che của chuồng, bạn nên chọn loại không gây nóng như mái lợp bằng ngói, sợi cọ hoặc tranh.
Có hai loại chuồng nuôi dê, đó là chuồng bầy đàn và chuồng cá thể. Đối với chuồng bầy đàn, số lượng dê nhốt trong chuồng phụ thuộc vào diện tích chuồng. Trong khi đó, loại chuồng cá thể là chuồng có các ngăn chia nhỏ và một vách ngăn chỉ nuôi một con dê.
Lựa chọn vật liệu làm chuồng
Ngoài việc xây dựng chuồng dê là gạch, xi măng, ta có thể sử dụng những vật liệu khác thuận tiện cho việc thay đổi chuồng theo ý muốn.
Vật liệu làm chuồng dê bao gồm gỗ hoặc tre. Sử dụng vật liệu dễ kiếm nhất, rẻ, chắc và bền. Mái chuồng nên lợp mái tranh, sợi cọ hoặc ngói đất.
Mái tôn có thể gây nóng và không tốt cho mái chuồng dê. Kích thước của chuồng được điều chỉnh theo số lượng dê được phối giống. Chuồng được chia ra hai phần bằng cách ngăn chuồng dành cho dê cái và dê đực.
Kích thước chuồng dê
Kích thước của chuồng phải được tính toán và điều chỉnh theo nhu cầu, có sự ngăn cách giữa chuồng chính. Đối với dê trưởng thành, kích thước chuồng lý tưởng là 1-1,5 mét vuông/con.
Cách chăm sóc và nuôi dưỡng dê
Phương thức hoặc hoạt động chăn nuôi dê được điều chỉnh theo hệ thống canh tác được áp dụng. Cụ thể là phương pháp truyền thống (chăn thả hoàn toàn), bán chăn thả hoặc nhốt chuồng.
Theo truyền thống, thường vào ban ngày, những con dê bị bỏ rơi, hoặc thả trong một khu đất để tự kiếm thức ăn. Vào buổi chiều, những con dê được đưa vào chuồng. Thông thường người nuôi chỉ cung cấp thức ăn vào ban đêm.
Với cách nuôi dê truyền thống, công việc của người chăn nuôi nhẹ hơn so với phương thức bán chăn thả hay nhốt chuồng. Với bất kỳ phương thức nào áp dụng cho chăn nuôi dê, người nuôi đều phải đáp ứng các yếu tố duy trì tốt và đúng quy trình. Các yếu tố của chăn nuôi dê bao gồm:
Cho ăn và uống
Thức ăn chủ yếu của dê là cỏ và thức ăn thô xanh. Đây là những thức ăn chủ yếu luôn phải có, dùng để đáp ứng nhu cầu sống của dê như chuyển hóa chất, nhu cầu sản xuất sữa và nhu cầu sinh sản (phối giống, mang thai, sinh đẻ và cho con bú).
Đối với dê nuôi bán chăn thả hoặc nhốt chuồng hoàn toàn, dê luôn được nhốt trong chuồng thì lượng cỏ cung cấp là 10% và thức ăn tinh là 1% trọng lượng cơ thể sống. Bên cạnh các loại cỏ, các loại thức ăn gia súc khác cũng được cung cấp.
Cho ăn nhiều sẽ giúp vật nuôi tăng trưởng nhanh hơn, vì những thức ăn thô xanh này có chứa chất dinh dưỡng cao.
Ngoài thức ăn, nước uống sạch phải luôn có sẵn. Nhất là khi thời tiết nắng nóng gay gắt. Trong một ngày, mỗi con dê trưởng thành cần ít nhất 1,5-2,5 lít nước uống. Nước uống sạch luôn phải có sẵn mọi lúc và luôn được thay mới hàng ngày.
Dê tắm
Tắm cho dê là một hoạt động chăn nuôi rất hiếm khi được các nhà chăn nuôi thực hiện. Trên thực tế, việc làm sạch vật nuôi cũng rất quan trọng, vì nó có thể cải thiện sức khỏe của vật nuôi và tăng giá trị bán ra. Mỗi năm tắm cho dê ít nhất 2 lần.
Gia súc chưa từng được tắm sẽ có lông bẩn và ẩm ướt. Lợi ích chính của việc tắm cho dê là làm sạch vi trùng, ký sinh trùng và nấm gây bệnh. Vật nuôi sạch sẽ trông khỏe mạnh và hấp dẫn hơn nên giá bán có thể cao hơn.
Cắt móng dê
Việc cắt móng ở dê chủ yếu được thực hiện đối với dê bán chăn thả hoặc nhốt chuồng hoàn toàn. Gia súc ở trong chuồng thường mọc móng nhanh hơn. Móng dê quá dài có thể dẫn đến những điều sau đây:
- Đường đi lệch lạc
- Dê đực gặp khó khăn khi phối giống
- Móng chưa cắt có thể gãy dẫn đến bị thương và nhiễm trùng
- Dưới móng dài có thể rỗng và chứa đầy phân có ký sinh trùng và nấm gây nguy hiểm cho sức khỏe vật nuôi.
Chăm sóc sức khỏe và phòng chống dịch bệnh cho dê
Tất nhiên, những người chăn nuôi dê thịt luôn mong muốn đàn vật nuôi của mình khỏe mạnh, sạch bệnh. Trong những điều kiện nhất định, dịch bệnh có thể gây chết dê. Dưới đây là một số việc cần làm để giữ cho dê khỏe mạnh và ngăn ngừa dịch bệnh cho dê:
- Chọn dê khỏe mạnh, sạch bệnh
- Nguồn gốc bố mẹ rõ ràng, không có tiền sử bệnh tật
- Cho ăn uống đầy đủ
- Cung cấp vitamin và kháng sinh
- Tiêm phòng đúng quy định
- Giữ chuồng nuôi luôn sạch sẽ
Kiểm soát dịch bệnh ở dê
Một số bệnh thường thấy ở dê như đầy hơi (chướng bụng), giun, ghẻ, đau mắt đỏ, bệnh than, bệnh móng tay và miệng, viêm móng, viêm vú, ghẻ, bệnh nấm. Ngoài ra, dê bị ngộ độc thực vật cũng thường gặp
Để kiểm soát dịch bệnh của đàn dê, điều quan trọng nhất là phải làm công tác chăn nuôi dê thịt đảm bảo an toàn, vệ sinh và đúng cách.
Chọn Giống Dê và Đặc Điểm Của Giống Dê Tốt Làm Giống
Chất lượng dê giống là một trong những chìa khóa thành công trong ngành chăn nuôi dê. Con dê giống chất lượng thì năng suất tốt mới có lợi cho người chăn nuôi. Ngoài chất lượng, việc chọn loại dê giống cũng phải được quan tâm.
Chọn loại dê theo mục đích chăn nuôi, để lấy thịt hay lấy sữa. Tiếp theo, xác định loại dê phù hợp nhất với các mục tiêu này. Dưới đây là những đặc điểm chung của dê mẹ và dê cái phối giống tốt:
Đặc điểm của dê mẹ tốt để phối giống
- Gia súc khỏe mạnh, không khuyết tật, thân hình to lớn nhưng không quá mập
- Chân thẳng, khỏe, thân hình rắn chắc, lưng thẳng, eo thon
- Cơ quan sinh dục bình thường
- Có đặc điểm giống mẹ (chăm con tốt)
- Có nguồn gốc sinh đôi.
- Thân, lông sạch, bóng
- Dê cái tốt ít nhất 5-6 tháng tuổi.
Đặc điểm của một con dê đực tốt để làm giống
- Thân hình to khỏe, thân hình dài
- Thể chất khỏe mạnh, không dị tật
- Chân thẳng, khỏe, móng chắc, guốc cao.
- Bộ phận sinh dục cương cứng tốt
- Tinh hoàn có kích thước như nhau và bình thường
- Cơ thể và lông sạch sẽ và sáng bóng
- Một cá thể tốt phải ít nhất 5-8 tháng tuổi
Các giống dê tốt nhất hiện nay
Đâu là giống dê tốt nhất hiện nay là câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi muốn tìm hiểu về ngành chăn nuôi dê. Ở nước ta hiện có hai nhóm dê được nuôi phổ biến là dê nuôi lấy thịt và dê nuôi lấy sữa. Mỗi dòng dê có từ 2-3 loại khác nhau.
Tùy thuộc vào đặc điểm sinh trưởng và thị hiếu của từng địa phương mà bà con lựa chọn những giống dê phù hợp để chăn nuôi làm giàu. Cùng tìm hiểu những giống dê ngay sau đây:
Dê Boer
Giống dê thịt tốt nhất hiện nay là giống dê Boer, có nguồn gốc Nam Phi. Giống được tuyển chọn đưa qua Mỹ và nhập về Việt Nam. Lông màu trắng, lông nâu hoặc đỏ sậm hoặc màu đen ở đầu. Đa số có lông mặt màu trắng, thân dài, tai to, trán cong, sừng nhọn.
Dê con có thể tăng trọng từ 200-250gr/ngày. Trong giai đoạn cai sữa, dê mẹ Việt Nam có khả năng tăng trọng nhanh, cho nhiều thịt, sữa và lấy da.
Dê có sừng dài uốn lượn. Lông ở thân màu trắng. Cố, vai và đầu lông đỏ nâu. Trọng lượng trưởng thành có thể đạt 90-100kg. Trong đó, tỉ lệ thịt cao trên 52%. Cho sữa tối đa có thể đạt từ 2,5 – 3kg sữa/ngày.
Boer là giống dê rất được ưa chuộng tại Tiền Giang, Bến Tre và các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. Đặc biệt, dê có khả năng sinh sản tốt, cho từ 2-3 con/lứa. Vì vậy, người ta dùng để lai với dê Bách Thảo để cải thiện năng suất sinh trưởng và sinh sản.
Dê Bách Thảo
Xếp thứ 2 là giống dê Bách Thảo, là giống dê vừa cho sữa vừa cho thịt. Đây là một giống dê lai lâu năm. Vùng nuôi đầu tiên là các tỉnh khu vực miền Trung, Ninh Thuận, Bình Thuận. Về sau được phát triển ở nhiều vùng trên cả nước, nhiều nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Đa số dê Bách Thảo có sắc lông đen trắng, có viền trắng quanh tai, tai to dài. Có sừng hoặc không. bầu vú phát triển tốt hơn dê Boer. Trọng lượng khi trưởng thành khoảng 40-50kg, đực nặng hơn con cái.
Giống dê này có năng suất sinh sản nhanh, đẻ 2 con/lứa (sau khi đẻ 1 con ở lứa đầu tiên)
Trọng lượng trung bình khi mới đẻ ra khoảng 2,5 kg/con. Dê cái Bách Thảo thường được dùng để phối giống với dê đực Boer hoặc các giống dê ngoại khác để cải thiện năng suất, tầm vóc.
Dê Bách Thảo dễ thích nghi với sự thay đổi khí hậu. Có thể nuôi nhốt trong chuồng hoặc chăn thả.
Dê cỏ
Xếp thứ 3 trong danh sách giống dê thịt tốt nhất là dê cỏ. Dê cỏ là giống dê truyền thống của Việt Nam. Được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như dê ta, dê nội.
Dê cỏ được nuôi ở hầu hết các vùng sinh thái của Việt Nam. Do tính dễ thích nghi với mọi điều kiện khí hậu, khả năng chống chịu bệnh tật tốt, chất lượng thịt cao, mắn đẻ và chăm sóc con rất tốt.
Thường được nuôi theo hình thức chăn thả. Từ tháng 6 trở đi dê đã có thể phối giống.
Nên chọn loại dê nào để chăn nuôi?
Với những hộ chăn nuôi nhốt chuồng và có điều kiện về vốn, nên chọn loại giống Boer, dê Bách Thảo. Còn những hộ có điều kiện về bãi chăn thả và vốn ít nên chọn loại dê cỏ. Các bạn có thể mua dê đực Boer, dê đực Bách Thảo về phối giống với những con dê cái cỏ to để tạo ra con lai có vóc dáng to.
Theo: Ngọc Lan
