Dưa leo (hay còn gọi là dưa chuột) là thực phẩm rất quen thuộc với mọi người. Cách nuôi trồng và chăm sóc dưa leo sạch nói riêng hay rau sạch nói chung đang là vấn đề được rất nhiều người quan tâm hiện nay do tình hình an toàn thực phẩm diễn ra rất phức tạp.
Bài viết này dành cho những người trồng mới hoặc những người quan tâm đến cách trồng dưa leo nhưng thiếu thông tin cơ bản để trồng. Cùng nuoitrong.vn tìm hiểu cách trồng vô cùng dễ dàng, đơn giản và nhanh gọn nhất ngay sau đây nhé!
Nội dung
Lựa chọn hạt giống
Để trồng dưa chuột cho năng suất cao, việc lựa chọn hạt giống tốt là vô cùng cần thiết. Hạt giống khác nhau có những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau như chất lượng cây trồng, khả năng đậu quả, độ bền và năng suất.
Vậy nên bạn cần sử dụng loại giống phù hợp với môi trường, đặc điểm khí hậu nơi trồng. Hãy tìm mua những loại có đặc tính của hạt giống tốt như có tỷ lệ nảy mầm cao và sạch bệnh.
Một số điều kiện thích hợp trồng cây dưa leo
- Được trồng trong đất chứa mùn cát thoát nước tốt
- Độ axit (pH) 5,5-6,5
- Nhiệt độ 25 độ C, v.v. (Không được thấp hơn 17 độ C)
- Thời tiết khô, trời nắng ráo
Quy trình trồng cây trong nông trại
Chuẩn bị đất
- Xới đất trước 7-10 ngày, đồng thời đem tiêu hủy cỏ dại và một số sâu bệnh.
- Chuẩn bị trồng nên xác định khoảng cách giữa các cây là 1m và các hàng cách nhau 1,5m.
- Chuẩn bị làm giàn trồng cây
Cách trồng dưa leo (cây con)
Có thể thực hiện theo 2 cách sau:
- Trồng bằng cách gieo trực tiếp vào hố: Phương pháp này thuận tiện cho việc trồng trọt của bà con nông dân
- Phương pháp ươm cây giống:
- Chuẩn bị đất cho vào khay ươm đã chuẩn bị sẵn.
- Thả hạt vào khay trồng, mỗi giếng 1-2 hạt.
- Chú ý tưới nước hàng ngày, bón phân, phơi nắng nhẹ. Và khi cây con có khoảng 4-5 lá thì đem cấy.
Tưới nước
Phương pháp tưới nước sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng điều kiện nuôi trồng. Cách thích hợp nhất để trồng dưa chuột là cung cấp nước dọc theo rãnh. Đây là cách để duy trì tốt độ ẩm của dưa chuột và giảm sự xuất hiện của bệnh.
Bón phân
Việc bón phân được chia thành 3 giai đoạn:
1. Giai đoạn cây con (7 ngày đầu), bón lót phân chuồng hoai mục, tỷ lệ 0,5-1kg/mét vuông và thường dùng phân công thức làm phân bón gốc như 15-15-15,… với lượng 12,5-18kg /mét vuông
2. Giai đoạn phát triển sẽ tập trung vào các loại phân thúc đẩy quá trình phát triển của cây, chẳng hạn như 46-0-0 hoặc 24-7-7, v.v với tỷ lệ khoảng 12kg/ mét vuông đất trồng.
3. Giai đoạn ra hoa, bón phân phụ thuộc vào sự phù hợp của cây với điều kiện môi trường. Nếu muốn dưỡng cả cây thì dùng công thức 15-15-15, còn nếu muốn dưỡng hoa hoặc tăng trọng lượng trái thì nên dùng công thức 8-24-24 hoặc 13-13-21 thay vì 12,5-18kg /mét vuông (Lưu ý: Công thức 8-24-24 nên được áp dụng cẩn thận)
Bạn có thể bón thêm phân sinh học để duy trì đất. Trộn đều phân sinh học với đất trồng để đồng nhất trước khi nâng rãnh trồng. Khi nhấc rãnh trồng lên, đặt ống tưới nhỏ giọt phù hợp với hố trồng.
Sau đó che ô bằng nilon để giữ độ ẩm cho bề mặt đất và ngăn ngừa cỏ dại. Để thuận tiện hơn bạn nên khoan lỗ trên nilon để trồng cây
Các bệnh trên dưa chuột
Ngoài việc hiểu rõ về cách trồng dưa leo đúng kỹ thuật, ta cần biết các thêm các thông tin về bệnh hại của loài cây này. Dưới đây là những bệnh thường gặp:
Nấm mốc sương (giả sương mai)
Đối với bệnh này trên dưa chuột được phát hiện thấy triệu chứng có ở trên lá, thường thấy các vết loét nhỏ, màu vàng trong. Ở một số loài, vết bệnh có thể có màu trắng hoặc xám. Về sau lá sẽ vàng và khô.
Bệnh này có thể xuất hiện ở mọi giai đoạn sinh trưởng. Bùng phát vào cuối mùa mưa và gió lạnh đầu mùa. Sự chênh lệch nhiệt độ về đêm càng thấp và nhiệt độ cao trong ngày làm cho các triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Phòng tránh bệnh:
- Quản lý hệ thống thông gió tốt.
- Sử dụng các chất chống nấm nhóm thấp như dimethomorph, nhóm 4 – methalaxyl, nhóm 22 – ethaboxam (bochum), nhóm 27, nhóm 33, hoặc hỗn hợp các chất nhóm. Các hóa chất được khuyến nghị để ngăn ngừa bệnh cho cây và cách chuyển đổi thuốc (chống kháng thuốc)
- Sử dụng thuốc chống bọ (Chất mang nấm mốc) như dinotefuran (nấm sao), carbosulfan
Dưa bị nhũn
Do virus Cucumber mosaic virus) hoặc CMV.
- Cây con: có thể làm gián đoạn sự phát triển của cây con. Các lá mầm chuyển sang màu vàng rồi chết.
- Lá nhỏ hơn, đốm, nhăn nheo, mép lá quăn lại. Những đoạn non trở nên còi cọc sẽ không nở ra được.
- Quả có đốm, màu xanh lục nhạt hoặc trắng xen kẽ với màu xanh đậm, da sần sùi và có thể có vị đắng
- Sự lây nhiễm có thể lan truyền khi chạm vào hạt và vật mang rệp.
- Bệnh này có ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây
Phòng tránh bệnh:
- Vệ sinh nông cụ sau mỗi lần sử dụng. Để ngăn chặn sự lây lan của vi-rút khi tiếp xúc
- Chọn rễ hoặc hạt giống từ nguồn lây nhiễm. Hoặc là một loài kháng khác
- Duy trì cây khỏe mạnh vì sẽ rất khó để tiêu diệt mầm bệnh
- Loại bỏ cỏ dại xung quanh khu vực trồng vì nó có thể là môi trường sống thứ cấp, rệp có thể ẩn nấp
- Phun thuốc diệt côn trùng
Ngoài CMV, là loại vi rút phổ biến nhất trong dưa chuột, còn có các loại virus khác, nhưng chúng rất khó nhận ra. Đó là nguyên nhân dẫn đến việc chúng sẽ có các triệu chứng của bệnh tương tự như đốm lá xoăn, mép lá, xoăn lá, mào lá.
Sâu bọ hại dưa chuột
Ngoài côn trùng mang bệnh, côn trùng quan trọng cần phòng trừ là sâu hại dưa sẽ phá hoại cây bằng cách chích hút hoặc ăn cây dưa gây ra nhiều tác hại:
- Bọ trĩ là loài côn trùng nhỏ. Thân màu nâu nhạt đến nâu sẫm. Nó sẽ chích hút lá, hoa và chồi non làm cho lá bị xoăn lại, hình dạng khác thường, lá mọc thành chùm với các màu bất thường xen kẽ. Hiện tượng sẽ bùng phát khi thời tiết hanh khô. (Đây là loài vật mang vi rút hoặc gây bệnh lá đốm trên dưa chuột)
- Rệp là loài côn trùng nhỏ. Ấu trùng xanh, khi trưởng thành có màu đen và có cánh. Nó hút dịch trên lá và chồi non, làm cho lá quăn lại, còi cọc, đồng thời mang vi rút gây bệnh. Sự bùng phát có thể gặp ở tất cả các giai đoạn phát triển của cây. Đặc biệt đã có nhiều đợt bùng phát trong thời kì hạn hán, thời tiết khô nóng.
- Ruồi trắng là một loại côn trùng chích hút nhỏ, hình bầu dục tròn, ấu trùng màu xanh vàng. Thân hình khá phẳng so với bề mặt của lá. Con trưởng thành màu trắng, thường trốn dưới lá. Có thể ăn thực vật ở cả giai đoạn ấu trùng và trưởng thành làm cho lá bị quăn lại.
Mép lá quăn lại thành những đốm nhạt màu, cây bị rối loạn sinh trưởng, còi cọc, ảnh hưởng đến việc ra hoa, đậu quả. (Là loài vật mang vi rút hoặc gây ra bệnh lá đốm trên dưa chuột) - Sâu có đầu nhọn với đuôi cùn. Gây bệnh bằng cách đâm sâu vào bên trong lá tạo vệt trắng. Nếu bùng phát nặng, lá sẽ rụng. Các đợt bùng phát thường gặp vào thời kỳ nóng ẩm.
Trồng dưa chuột trong chậu ngay tại nhà
Chuẩn bị
- Hạt dưa chuột
- Mùn cát phơi nắng
- Phân trộn
- Chậu trồng cây giống và chậu lớn để trồng dưa chuột.
- Đũa hoặc tre để làm giá đỡ cho dây leo quấn
- Kéo để tuốt cây con
- Vòm lưới hoặc hàng rào (Dành cho những người tập trung vào việc trồng trọt trong vườn)
Quy trình trồng dưa chuột
1. Chuẩn bị hạt giống dưa chuột
Do vị trí trồng của mỗi nhà có thể có điều kiện thời tiết khác nhau. Vì vậy, hạt giống dưa chuột phải là hạt chắc và hoàn chỉnh thì mới cho kết quả tốt.
2. Làm đất tơi xốp
Đất trồng dưa chuột phải là đất thịt pha cát, thoát nước tốt. Và đất cần nhận đủ chất dinh dưỡng từ ánh sáng mặt trời. Trộn đất với phân trộn theo tỷ lệ 50:50. Khuyến khích trộn đất trồng trong vườn để điều chỉnh điều kiện đất giống như trồng xuống đất
3. Trồng trong chậu
Chuẩn bị một cái chậu nhỏ. Sau đó có thể thêm sỏi hoặc đá để làm nền cho chậu và để chậu thoát nước tốt, tránh gây ẩm mốc. Tiếp đó, ta đổ đất trộn với phân trộn vào chậu.
4. Đào đất vào cây con
Đào một lỗ ở giữa chậu với độ sâu 1-2 cm, sau đó cho hạt giống dưa chuột đã chuẩn bị vào trong hố. Không rắc các hạt chồng lên nhau. Tưới nước, lưu ý không để quá ướt.
5. Đem chậu ra chỗ có nắng
Dưa chuột phát triển tốt ở khí hậu ấm áp, không nóng và không quá lạnh. Vì vậy, nếu ai trồng trong nhà thì cách trồng tối ưu nhất là nên đặt chậu dưa leo ở nơi có nắng. Nhưng nếu trồng trong vườn thì để nơi thoáng và có đủ nắng.
6. Nhổ cây con chuyển sang chậu lớn
Khi cây con mọc dài 5-7cm, loại bỏ những cây con yếu hoặc kém nhất. Chỉ để lại 2 cây con khỏe và tốt là đủ. Nhưng phải rút cẩn thận, không nên nhổ quá mạnh. Sau đó đem cây dưa chuột trồng vào chậu lớn
7. Làm giàn cây
Nếu bạn muốn cây phát triển thành vòm, bạn nên cắm một thanh tre dài vào chậu. Sau đó đặt gần vòm của thanh hoặc hàng rào đã chuẩn bị sẵn.
Phương pháp thả dây leo này sẽ tốt hơn so với các hình thức khác vì cây dưa leo sẽ thẳng hơn, đẹp hơn, sạch bệnh và có khả năng chống côn trùng tốt hơn.
8. Cách chăm sóc
Dưa leo là loại cây ưa nước và cần tưới nước tối đa 3 lít / ngày. Cách tốt nhất là bạn nên tưới nước vào phần đất ở gốc cây cho thật đẫm nước và để phần rễ tiếp xúc với nước.
Luôn kiểm tra hệ thống thoát nước cẩn thận, không để đọng nước. Đặt chậu cây ở nơi có nắng ít nhất 6 tiếng mỗi ngày, thường xuyên bón lót và bón phân cho đất trong thời gian đầu để loại bỏ cỏ dại.
9. Thu hoạch
Thời gian thu hoạch của dưa chuột khoảng 60 ngày trở lên.
Phân bón vi sinh tự làm đơn giản
Bạn có thể tự làm phân bón hữu cơ đơn giản ngay tại nhà cho những chậu dưa leo nhà mình theo các phương pháp phù hợp với từng mục đích khác nhau:
Công thức vi sinh từ bắp chuối thúc đẩy tăng trưởng
Chuẩn bị
- 3 kg măng chuối
- 1 kg mật đường
Cách làm
- Băm nhuyễn bắp chuối.
- Cho vào thùng lên men cùng với rỉ mật, đậy nắp thùng lên men.
- Khuấy đều, trộn đều hàng ngày.
- Ủ men 7 ngày
- Phun thuốc để đẩy nhanh tốc độ ra lá với tỷ lệ 2 muỗng canh + 20 lít nước.
Công thức nước xốt trái cây kích thích dưa chuột ra hoa
Chuẩn bị
- Trái cây chín như chuối, đu đủ 3 phần.
- 1 phần mật đường
Cách làm
- Băm nhuyễn quả, ướp với mật mía.
- Ướp khoảng 1 – 3 tháng
- Phun trong thời kỳ ra hoa, tỷ lệ 2 – 4 muỗng canh + 20 lít nước.
Công thức sinh học trừ sâu cho cây dưa chuột
Chuẩn bị
- 1 chai rượu trắng
- 1 ly giấm
- mật mía
Cách làm
Trộn đều các nguyên liệu với nhau và dùng để xịt côn trùng ngay với tỷ lệ 1 ly + 20 lít nước + 1 ly mật mía.
Dưa chuột là một loại rau vườn được nhiều người thích ăn và nó thường được dùng làm vật trang trí món ăn, hoặc thậm chỉ là công cụ chăm sóc sắc đẹp của các chị em. Với cách tự trồng dưa leo đơn giản, dù ở nhà, ở chung cư hay căn hộ nhỏ hoặc quy mô trang trại bạn đều có thể dễ dàng tự trồng và chăm sóc.
Chúc các bạn thành công!
Theo: Ngọc Lan
