Lan hài là một loài rất đặc biệt, thú vị và mang nhiều giá trị. Hãy cùng nuoitrong.vn tìm hiểu kĩ hơn về thực vật cũng như cách trồng Lan hài nhé.
Nội dung
Tổng quan
Lan hài là một loài lan đẹp, thời gian ra hoa và giữ hoa lâu. Không chỉ mang nhiều vẻ đẹp thẩm mĩ và lan hài còn mang nhiều giá trị kinh tế. Nguồn gen của chúng rất đa dạng và hiện đang được săn tìm khắp thế giới.
Nguồn gốc và phân loại
Lan hài là một chi thuộc họ họ lan gồm rất nhiều loài. Chi lan hài có danh pháp khoa học là Cypripedioideae. Chúng được gọi là lan hài có lẽ bởi vì chúng có một cánh môi ở giữa có hình giống chiếc hài. Chi này có khoảng trên 80 loài lan hài khác nhau.
Lan hài thuộc họ phong lan. Chúng phân bố rộng khắp thế giới với nhiều loài. Lan hài được được cho là có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á và các bán đảo trên Thái Bình Dương. Chúng phát triển ở khu vực rừng núi nơi có độ cao trên 750 mét.
Nước ta khá đa dạng về khí hậu nên có thể trồng nhiều loài lan khác nhau ví dụ như Lan hài Việt Nam, lan hài kim, lan hài đốm, lan hài vân, lan hài vàng,… Loài lan phổ biến nhất ở nước ta hiện nay là Lan hài Viêt Nam và lan hài vàng.
Lan hài Việt Nam có danh pháp khoa học là Paphiopedilum Vietnamense. Nó được mô tả lần đầu tiên vào năm 1999 và được phát hiện ở khu vực miền núi phía Bắc nước ta.
Còn lan hài vàng với danh pháp khoa học là Paphiopedilum villosum. Loài này phân bố chủ yếu ở khu vực Lâm Đồng và Đà Lạt.
Thực vật
Nhìn chung, giống như lan quân tử, lan hài là loại cây thân thảo mọc ở khu vực có khí hậu mát mẻ.
Lá của chúng có hình trứng hoặc hình lông chim dài từ 8 đến 20 cm, rộng khoảng 2,5-7 cm, phía dưới có nhiều lông. Lá có lớp sừng dày, và phía trên có vân trắng mịn đến xanh lục đậm.
Lan hài có mùa hoa khá giống Đai Châu, chúng nở hoa vào cuối đông và đầu xuân. Mỗi cây trưởng thành từ có 1 đến 2 hoa.
Màu hoa khá đa dạng như tím, trắng, hồng,…. Nhìn chung các cánh hoa có đường kính khoảng 10-12 cm. Các cánh hoa có lông mịn.
Cách trồng lan hài
Điều kiện trồng lan hài
Ánh sáng
Về điều kiện ánh sáng, lan hài khá giống lan phi điệp, chúng đều ưa nắng nhưng không phải là ánh nắng trực tiếp. Vào những ngày mùa hè, đặc biệt nắng gắt nó cần được đưa vào bóng râm của cây khác hoặc đưa vào trong nhà.
Lan hài cũng có thể được trồng trong nhà, nhưng tốt nhất nên đặt nó gần cửa có có hướng đông hoặc tây để nó có thể lấy ánh sáng lúc sớm hoặc chiều muộn. Sống lâu trong nhà mà không có ánh sáng của thể khiến cây kém phát triển hoặc bị trột.
Nhiệt độ và độ ẩm
Giống như lan hồ điệp loại lan này phát triển tốt nhất khi nhiệt độ ban ngày là từ 20°C đến 25 °C, ban đêm giảm xuống khoảng 16-22 °C. Để cây phát triển tốt nhất trong nhà, nên có sự chênh lệch nhiệt độ, ban ngày nên cao hơn ban đêm khoảng 3 °C.
Độ ẩm từ 50-70% sẽ đủ cho sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cây. Tuy nhiên, khi nhiệt độ cao hơn 25 °C, bạn nên chú ý tới độ ẩm của cây. Vì không khí quá khô ảnh hưởng xấu đến rễ và lá của cây. Nên có nhiều không khí trong lành và lưu thông không khí đầy đủ.
Chuẩn bị giá thể
Lan hài thích hợp nhất là trồng trong chậu có thoát nước tốt. Các chậu nhựa thưa hoặc các chậu đất nung có nhiều lỗ thoát nước đều có thể trồng lan. Chậu trồng lan không cần có sâu.
Kích thước chậu phụ thuộc vào kích thước cây lan. Chậu quá nhỏ sẽ kìm hãm sự phát triển của lan. Chậu rộng rãi có thể góp phần kích thích cây phát triển. Chậu nên được thay hằng năm để đảm bảo điều kiện cho cây phát triển tốt nhất.
Đối với chất nền, có rất nhiều loại chất nền có thể trồng lan hài. Các chất nền này thì yêu cầu tương tự như trồng các loại lan khác là thoát nước tốt.
Hỗn hợp gồm lá khô mục, xơ dưa, trùn quế, phân hữu cơ mà than củi là thích hợp cho lan hài phát triển. Chất nền nên ủ vài ngày trước khi trồng để lan có điều kiện phát triển tốt nhất.
Chuẩn bị giống và trồng cây
Chọn giống
Thời điểm tốt nhất để trồng lan hài là vào mùa xuân khi cây vừa kết thúc đợt ra hoa. Trồng vào thời điểm cây bắt đầu một sự phát triển mới sẽ rất tốt cho sự sống của lan hài.
Lan hài có thể được trồng từ hạt. Các hạt cần ngâm và ủ khoảng một ngày trước khi gieo trồng.
Tuy nhiên cách này không phổ biến vì khá khó trồng và đòi hỏi người trồng phải có nhiều kĩ năng. Hơn nữa việc trồng lan từ hạt cũng khó đảm đảo đúng chuẩn xác loại lan hài bạn muốn trồng.
Cách nhân giống lan hài phổ biến hơn là tách từ cây mẹ. Chọn những cây lan hài khỏe mạnh, không sâu bệnh để tách ra cây con.
Bạn nên dùng dao hoặc kéo sắc cắt dứt khoát cây thành các nhánh nhỏ. Tránh cắt nhiều lần hoặc không dứt khoát sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển cây.
Nếu muốn cây phát triển tốt và nhanh ra hoa bạn không nên chia cây thành những phần quá nhỏ. Mỗi gốc lan hài trưởng thành chỉ nên chia thành 2 tới 3 gốc mới.
Các nhánh nhỏ nên được loại bỏ đất cũ, cắt bỏ lá già trước và để khô vết cắt trước khi giâm vào chậu mới. Bạn cũng có thể thấy trên thị trường bán sẵn những gốc lan giống nhỏ kiểu này. Tuy nhiên các cây con khi mua trên thị trường nên được xử lý qua.
Các chuyên gia trồng lan khuyên bạn nên ngâm chúng trong nước vôi trong hoặc nước súc miệng listerin pha loãng khoảng 30 tới 60 phút.
Điều này giúp loại bỏ nấm mốc và các loại sâu bệnh nhạy cảm. Nó cũng giúp cho lan phát triển tốt hơn. Sau đó bạn có thể ngâm cây với một ít thuốc kích rễ.
Lưu ý khi trồng cây mới
Khi trồng cây mới bạn nên lưu ý một điểm quan trọng là chiều cao trồng. Nếu cây lan này được trồng không đúng cách, chẳng hạn như quá cao, rễ của cây lan sẽ bị treo trong không khí sẽ ngừng phát triển.
Giá thể nên bao phủ phần gốc phía trên của cây trong khoảng 1-2 ngón tay. Không nên phủ chất nền quá dày. Vì lan hài là loài biểu sinh, cây dễ bị ngạt khi đó. Khi trồng bạn phải chú ý làm lớp rãnh thoát nước để bảo vệ lan không bị đọng nước bên trong chậu.
Lan hài phát triển khá chậm. Thường chỉ mọc cây mới 1 tới 2 lần mỗi năm. Chúng phát triển một lá trong khoảng từ một tới hai tháng. Một số loài lan hài có thể sẽ mất đến 2 năm để phát triển trưởng thành hoàn tàn và có thể ra hoa.
Cách chăm sóc
Tưới nước
Lan hài là loài phát triển chậm và cần được chăm sóc nhất quán quanh năm đặc biệt là tưới nước. Bạn không thể quên chúng trong nửa năm và bắt đầu tưới chúng vào mùa xuân như các cây ngắn ngày khác được.
Lan hài cần tưới nước thường xuyên và nhiều quanh năm. Nước thừa trong quá trình tưới cần phải được chảy tự do khỏi chậu. Nước đọng lại bên trong chậu rất rễ gây thôi rễ và phần gốc cây.
Lớp chất nền giữa các lần tưới nước nên phải khô. Tuy nhiên không nên để lan hài khô quá lâu có thể dẫn tới cây kém phát triển. Sau khi tưới, nếu nước đọng quá nhiều trên lá, bạn nên lấy giấy thấm bớt nước đi.
Cấu trúc lá lan hài khá đặc biệt. Nó giống như cái phiễu do đó nếu để nước dính trên lá quá lâu có thể dẫn tới thối lá. Lan hài nên được tưới nhiều vào mùa hè và giảm tưới vào mùa đông. Với mùa mưa nhiều bạn cũng nên chú ý tránh để nước tồn động quá lâu trên cây.
Thời gian ra hoa
Lan hài sẽ có một thời gian nghỉ phát triển cây để kích thích ra hoa. Thường sẽ bắt đầu từ giữa tháng 11 khi nhiệt độ bắt đầu mát dần. Lan hài nên được để khô hơn giai đoạn phát triển và không nên bón phân.
Bạn nên giữ cho nhiệt độ ban đêm trong khoảng thời gian này không nên quá 15 °C. Nước nên tưới bằng cách phun nhẹ lên chất nền.
Sau khi xuất hiện các cuống hoa mới chính là thời kì nghỉ đã kết thúc. Bạn nên tiếp tục tưới nước ở thể tích thông thường như giai đoạn phát triển cây.
Mỗi cuống hoa có thể cho một hoặc một vài bông hoa nở cùng một lúc. Nhưng nếu cuống hoa chết đi, nó sẽ không ra thêm một cuống hoa nào thay thế vào đợt phát triển đó nữa.
Các lưu ý trong cách trồng lan hài
Phân bón
Không yêu cầu bón phân hàng tuần như lan phi điệp loài lan này chỉ cần bón phân hai tuần một lần vào mùa xuân và mùa hè hoặc 4 tuần một lần vào mùa thu và mùa đông. Nên bón phân cho cây với hàm lượng NPK tương ứng 30-10-10.
Phân nên được pha loãng rồi tưới cho cây. Ngoài ra bạn cũng có thể bổ sung thêm các loại phân hữu cơ vào chất nên trồng cây. Mỗi tháng nên xả nước tràn chậu cây một lần để phân hoặc các muối không đọng lại trong chậu tránh tình trạng thối hay quá nhiều phân.
Sâu bệnh
Về cơ bản, nếu điều kiện trồng trọt tốt, lan sẽ ít gặp các vấn đề về sau bệnh. Tuy nhiên bạn có thể gặp các đốm nấm trên lá cây hoặc sự tấn công của vi khuẩn ở gốc cây. Sâu bướm có thể làm cho hỏng chồi đang phát triển.
Bạn nên sử dụng các loại bụi hoặc thuốc diệt côn trùng thích hợp để kiểm soát những loài gây hại này. Chú ý rằng, bạn nên cần phải làm theo các hướng dẫn an toàn được ghi trên bao bì thuốc.
Ý nghĩa biểu tượng của lan hài
Lan hài mang vẻ đẹp nhẹ nhàng, đằm thắm, không bon chen thể hiện sự thuần khiết. Tuy không mang nhiều ý nghĩa như các loại cây phong thủy nhưng lan hài cũng tượng trưng cho vẻ đẹp cao quý và sang trọng của người phụ nữ.
Một chậu lan hài sẽ rất thích hợp để tặng cho bà, mẹ, chị, em gái chúng ta. Chậu lan hài như một lời cảm ơn gửi đến những người chúng ta yêu quý.
Thực ra, cách trồng lan hài không hề khó. Nuoitrong.vn hy vọng rằng với những chia sẻ thú vị trên đây bạn có thể trồng cho mình những chậu lan hài tuyệt vời. Chúc bạn may mắn và thành công.
Theo: Biển Lặng
